Wosk pszczeli powstaje w gruczołach woskowych młodych
pszczół. Wytworzony przez gruczoły wosk wydzielany jest na
zewnątrz, gdzie zastyga na tak zwanych lusterkach w postaci
cienkich łusek. Pszczoła zdejmuje je za pomocą przednich
odnóży, zgniata żuwaczkami i wbudowuje do formowanej komórki
plastra.
Plastry służą do magazynowania miodu i pierzgi. Wosk
wykorzystywany jest do zasklepiania komórek wypełnionych
miodem i pierzgą. Barwa od prawie białej i żółtej do
pomarańczowej i ciemnobrązowej, zależy od jego jakości.
Wosk służy do produkcji węzy oraz do wytwarzania świec
woskowych. Oczyszczony wosk ma miodowy aromat.
Wosk stanowi mieszaninę kwasów, hydroksykwasów, alkoholi
jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i
węglowodorów. Jest zbudowany z węgla (73,3%), wodoru (13,2%)
i tlenu (7,5%). Zawartość poszczególnych związków nie jest
stała.
Zidentyfikowano w
nim następujące kwasy i alkohole:
- kwas palmitynowy CH3(CH2)14COOH temperatura topnienia
62,6º
- kwas cerotynowy CH3(CH2)24COOH temperatura topnienia 87,7º
- kwas melisowy CH3(CH2)28COOH temperatura topnienia 91,0º
- alkohol cerylowy CH3(CH2)24CH2OH temperatura topnienia
50,0º
- alkohol mirycylowy CH3(CH2)28CH2OH temperatura topnienia
87,5º
Stałymi składnikami wosku jest propolis, pyłek kwiatowy,
laktony i biopierwiastki. Zawiera również estry kwasu
octowego, masłowego walerianowego jako substancje zapachowe
oraz chryzynę - żółty barwnik.